Accessibility


Font sizing

Contrast

Monochrome

Sign up to ITMA Archive

Signing up to the ITMA archive provides the ability to save content you find across the site and access directly from your own dashboard.

Register now

Login

Coinleach glas an fhómhair, song

Collected by Séamus Ennis from Síle Ní Ghallchóir, ? - c.1960 (Síle Mhicí)

Coinleach glas an fhómhair, song / Maighread Ní Dhomhnaill, singing in Irish ; Tríona Ní Dhomhnaill, piano

Coinleach glas an fhómhair, song, i lámh Séamus Mac Aonghusa, CBÉ 1282:245-246

Ceól as Gaoith Dóbhair (Márta 1944)

(Dóbhar Láir)

Coimisiún Béaloideasa Éireann
Conntae: Tír Chonaill   Barúntacht:
Paróiste: Gaoith Dóbhair
Ainm an Sgríobhnóra: Séamus Mac Aonghusa, Fionnglas, Co. Bhaile Átha Cliath
Do sgríobhas síos :na h-amhráin so Mí Mhárta 1943
Ó bhéal-aithris Shíghle (Mhicí) Ní Ghallchobhair
Aos:  82.   Gairm-bheatha: Bean tighe atá in a chomhnuí
I mbaile fearainn: Dóbhar Láir, Tír Chonaill
Agus a saoluíodh agus a tógadh i: Machaire Ghlaisce, Gaoith Dóbhair
Do chuala (sí) na h-amhráin seo 60-80 blian ó shin ó n-a hathair
(Aos an uair sin….) a bhí in a chomhnuí an uair sin
I Machaire Ghlaisce.

Ní amhránaidhe fíor n-a cuid nótaí anois í – níl a ceól cruínn anois.

 

Coinnleach Glas an Fhoghmhair

“Fear a bhí ar Chonnlaigh Ghlais an Fhóghmhair, agus chonnaic sé an ghiorrsach seo”

 

Ar Chonnlaigh Ghlais an Fhóghmhair mo stóirín tráth dhearc mé uaim

Ba dheas do chosa ‘mbróga is ba ró-dheas do leagan súl

Do ghruaidhe ‘s deise ná rósa ‘s do chuirlín ‘bhí tana dlúth

‘Sé mo nua gan muid ár bpósú ar bórd luinge ‘triall ‘un siúil.

 

Tá buachaillí na h-áite ag athra’ ‘gus ag írí teann

Is tá lucht na gcocaí árda ‘déanú fáruis le mo chailín donn

Gluaisí (muid thar sáile) Rí na Spáinne* Féil’ Pádruic nó fá Shamhain úr

‘S go gcruachfainn** féar agus fásach agus bheinn ar láimh le mo chailín donn.

 

Gura slán do’n bhliain anuraidh, ní raibh tuirs’ orainn ‘na dhéidh, ná cumhaidh

Níor órduigh Rí ná duine fidil a bh’againn ná cláirseach ciúin

Bhí cuachaín as Béal Muilinn ann, agus cuach bheag eil’ as Conndae’n Dúin

‘Sí ‘n ainnir a thug buaidh uilig orthú a’ bhean dú’ bhain dú mo chiall

 

* Dubhairt Sighle an dá rud.

** (?) “cruaithinn” a dubhairt sí.

 

Nóta  le hathscríobh an cheoil:

Scríobh Ennis ar nodaireacht an cheoil (go sínte, binn) agus sa Laidin ‘Con anima’ [go croíúil]. Mhínigh sé an dá réiltín : ‘sleamhnú ó C go F ins gach cás.

Ag deireadh nodaireacht an cheoil don amhrán seo scríobh sé [deire leis na sé chínn ar bhreacas a gceolta ó Chití Ní Ghallchobhair (21).]