Accessibility


Font sizing

Contrast

Monochrome

Sign up to ITMA Archive

Signing up to the ITMA archive provides the ability to save content you find across the site and access directly from your own dashboard.

Register now

Logáil isteach

Dónall Ó Dálaigh, amhrán

Séamus Mac Aonghusa a bhailigh ó Sheán Ó Gaora, rugadh 1902

Dónall Ó Dálaigh, amhrán / Éamon Ó Donnchadha, ag casadh i nGaeilge

Dónall Ó Dálaigh, amhrán, lámhscríofa ag Séamus Mac Aonghusa, CBÉ 1280: 102-104

Dómhnall Ó Dála’   (guth Choilm Ó L)

 

Ar a’ mbaile seo tá’n chúilfhionn sí’n buinneán í ‘s úire

‘Sí amh(f)arc mo shúl í le go dtug mé dhi grádh

‘Sí mo shearc, ‘sí mo ruain í, ‘sí m’óinsín a’ guil ‘un suain í

Nach b’í’n Samhradh ‘sa bhfuacht í ‘dir Nodlaic is Cáisc.

 

Ar maidin Dé Dóna’ ‘s mo chúl leis a’ scónnsa

Cé d’fheicfinn guil tharam ach stóirín mo chroidhe

Ná’r dhearc mé ar a bróga is shil mo shúil deóra

Gur bhain mé dhá phóg dhi, ‘s gur thóg sí mo chroidhe.

 

Tráthnóna lae fóvair ‘s mé siúl thrí na móinte

Cé chasfaí sa ród liom ach stóirín mo chroí

Na’r mheáll mise liúm í nó go dteidhinn (dteighinn) ‘mach sa drúcht léi,

‘Sé duairt sí  “Leig liom; nó’n ar meisce tá tú?”

 

Gá mbeadh a’amsa páiste ‘n-aois mo bhlian nó trí ráithe

Cé bhfuighinn-se féin father go mo leannabán fhéin

‘S mise Dónall Ó Dála ‘s ná ceil ar fheara Fáil é

‘S go bhfuighidh tú ‘Sliabh bán mé ‘lár chonndae Mhuigheó.

 

An Cearlabhán* caoch thú nó’r cháill tú do léargus,

T’e nach n-aithnigheann tú féin mé a stóirín mo chroí

As Cúndae’n Domhain Thiar mé ó’n taobh ó thua(dh) g’Éirinn

‘S gur tháinic mé goit’ fhéachaint ar a’ mail-car ab’ fhearr.

 

Leitir ó do mháithrín faoi rún ag mo father

Go rai’ mé faoi’n tráigh mhór leat, ‘ógánaí(gh) óg

Gówil, sin agus do phárdún, agus spré mhaith lé fáil a’ad

Bean deas mar bháire agus dhá mhíle púnt.

 

Thóigfinn-se ‘n áilleán, ba rí-mhaith liom le fáil í

Bean deas már bháire agus dhá mhíle púnt

Marach go bhfuil mé meállta le tuille’s trí ráithe

Le ingheain chiúin Dála as Cúndae Mhuigheó.

 

Imi’ gus éalui’ má’s é do roghain fhéin é

Ní taobh leat ‘tá Éirinn ‘s tá do mhalthrait le fáil

‘Mo sheasa’ ‘n mo léine nach bhfuighinn mo rogha céile

Nach n-iarrfadh punt spré liom ‘sní faltha atáim.

 

Lá breagh dhá ra’ mé góil(th)ar Mhainistir an Fhówair

Dhearc mé ar an fhaoileann (a) bhuail a’ saighead thrí mo lár

Gurb ‘é ‘cúílin trom gruaige bhí fighte ‘na dhualaí

Nach trua’ gan mé ‘s í n-uaigneas nó go scallanns a’ lá.

 

Maidin chiúin fóvair ‘s mé siúl thrí na móinte

Bhí an drúcht ar mo bhróga ‘s mo hata ‘n mo láimh

‘S mé ‘dearc’ ar a’ móinín ‘a mbíonns mo ghrá ‘gcónuí

‘Sí bheith póst’ ag fear eile ‘sa Dhia nach b’é’n feáll.

 

Ar Dhroichead Buidhe Luímrighe ‘seadh d’íoc mise’n féarach

‘S nach bhfuínn-se gan píghinn é mo dhóthain go binn

Leigheas sí mo chréachta ‘gus mhíll sí a tréartha

‘S tá mé tinn tréith-lag ó d’éag an láir bhán.

*Bard O’Carollan

John Geary

Ó dhritheár Éamoinn – Páraic a’ Búrc nach maireann – 51 nuair cailleadh 8 mbl. ó shoin.  ‘San Áird Mhóir is dóichí a fuair seisean é.